محصولاتی که در داخل گلخانه ها پرورش پیدا می کنند هم مانند تمام گیاهان دیگر برای رشد خود به آب تصفیه شده، خاک مناسب، نور کافی، دمای مناسب و رطوبت احتیاج دارند. به منظور برداشت یک محصول باکیفیت مسئولان گلخانه ها از سیستم های هوشمندی استفاده می کنند که می تواند تمامی آیتم های مورد نیاز گیاهان را کنترل کند و آن ها را در شرایط مطلوب نگه دارد. در سال های اخیر کمبود آب و انرژی و شرایط اقتصادی باعث شده اند که گلخانه ها به سمت هوشمند سازی گام بردارند. کنترل هوشمند گلخانه باعث تولید محصولات باکیفیت و افزایش میزان دقت و سرعت در انجام کارها می شود. به علاوه با وجود یک سیستم کنترل هوشمند دیگر جایی برای خطاهای انسانی باقی نمی ماند. در این مطلب قصد داریم به معرفی کامل سیستم کنترل گلخانه هوشمند که بخشی از مباحث هوشمند سازی ساختمان می باشد بپزدازیم.
سیستم کنترل گلخانه هوشمند از چه تجهزاتی تشکیل شده است
در یک سیستم کنترل گلخانه هوشمند انواع تجهیزات مختلف مانند نرم افزارهای کامپیوتری و سنسورها به یکدیگر متصل شده اند تا درباره محیط گلخانه اطلاعات جمع آوری کنند و باعث افزایش بازدهی گلخانه شوند. این تکنولوژی خلاقانه از تعداد زیادی سنسور استفاده می کند که همگی به یک کامپیوتر کنترل کننده اقلیم گلخانه متصل شده اند. سنسورهای این سیستم از طریق یک ایستگاه هواشناسی بر عوامل مختلفی همچون دما، رطوبت، رسانایی الکتریکی، pH، کربن دی اکسید، میزان مه ، سایه و شرایط جوی بیرون از گلخانه کنترل و نظارت دارند.
اطلاعاتی که توسط سنسورهای مختلف جمع آوری می شوند نه تنها فاکتورهای مختلف محیط داخلی گلخانه را کنترل می کنند بلکه موجب صرفه جویی در وقت، انرژی و نیروی انسانی می شوند. در سیستم نرم افزاری حداقل 5 نوع جدول برنامه ریزی مختلف برای آبیاری گیاهان وجود دارد که می توان آن را متناسب با نوع گیاهان کاشته شده تنظیم کرد. باغداران از سیستم کنترل گلخانه هوشمند استفاده می کنند تا مطمئن باشند محصولاتی سالم برداشت می کنند و میزان تولید آن ها بیشتر می شود که همه این ها در نهایت به معنای سود بیشتر است.
سنسورهای سیستم کنترل گلخانه هوشمند
سنسور ابزاری است که یک مشخصه فیزیکی یا شیمیایی را اندازه گیری می کند و نتیجه را به سیگنال های الکتریکی تبدیل کرده و آن ها را به کامپیوتر اصلی ارسال می کند. زمانی که این اطلاعات به کامپیوتر می رسند باغدار به راحتی می تواند به آن ها دسترسی داشته باشد. این سیستم هوشمند می تواند با کمک سنسورها بر همه عوامل نظارت کند بدون این که نیاز باشد شما به تک تک آن ها رسیدگی کنید. برای مثال قبل از این که شما pH آب را اندازه بگیرید این سیستم در اثر بالا رفتن pH به صورت خودکار به صدا در می آید و به شما هشدار می دهد.
تعدادی از سنسورهای استفاده شده در سیستم کنترل هوشمند عبارتند از سنسور دمای محیط، سنسور دمای خاک، سنسور رطوبت محیط، سنسور رطوبت خاک، سنسور جهت وزش باد، سنسور باران، سنسور شدت نور داخل گلخانه، سنسور شدت نور بیرون گلخانه، سنسور دمای برگ، سنسور pH آب و غیره.
ایستگاه هواشناسی بیرون از گلخانه
درست است که ما نمی توانیم بر شرایط جوی بیرون گلخانه اثر بگذاریم اما می توانیم از طریق یک ایستگاه هواشناسی هوشمند در بیرون از گلخانه به صورت لحظه به لحظه از شرایط آب و هوایی همچون دما، شدت نور آفتاب، باد و باران باخبر شویم. همه این عوامل روی محیط گلخانه تأثیر می گذارند و شما باید با توجه به اطلاعاتی که از ایستگاه هواشناسی دریافت می کنید تنظیمات درست را انجام دهید.
سیستم خنک کننده
زمانی که تابش نور خورشید شدید است دمای گلخانه افزایش می یابد. نور برای وارد شدن به داخل گلخانه باید از شیه ها پلاستیک های اطراف آن عبور کند و در حین عبور از این لایه مقداری از انرژی خود را از دست می دهد. از آن جا که انرژی از بین نمی رود، این انرژی از دست رفته تبدیل به گرما می شود. اگر در داخل گلخانه یک سیستم خنک کننده تعبیه نشود دمای آن به بیش از 45 درجه سانتی گراد هم می رسد. بهینه سازی موفقیت آمیز محیط گلخانه به این معناست که با اتوماسیون و کنترل صحیح گلخانه با اثرات نامطلوب محیط بیرون مقابله کنیم و برای رشد و سلامت محصولات میزان دما و رطوبت را در سطح مطلوب نگه داریم.
برنامه های آبیاری
با تنظیم جدول برنامه ریزی برای آبیاری دقیق گیاهان، به موقع نیازهای گیاهان خود را برطرف کنید. بسیاری از باغداران گزارش کرده اند که از زمانی که از سیستم کنترل هوشمند گلخانه استفاده کرده اند سالانه حدود 30 درصد از هزینه های ناشی از مصرف آب و حدود 40 درصد از هزینه های کود دهی آن ها کاهش یافته است. این مسئله فقط به معنای کمتر شدن هزینه ها نیست بلکه به علت این که گیاهان شما به صورت دقیق و به موقع آبیاری می شوند سرحال تر و پربارتر خواهند بود.
سیستم کنترل گرمایش
با کمک سیستم گرمایشی شما می توانید از طریق چند منبع گرمایشی، گرمای محیط گلخانه را تنظیم کنید. سیستم های گرمایشی متناسب با اقلیم و فصل تنظیم می شوند و باعث می شوند که حتی در فصول سرد سال هم دمای هوای داخل گلخانه در سطح مطلوب باشد.
سایر اجزا و سیستم ها
یک سیستم کنترل گلخانه هوشمند حاوی اجزا و سیستم های دیگری نیز می باشد. سایه انداز، سیستم کنترل کربن دی اکسید، سیستم کنترل روشنایی داخل گلخانه و فن ها همگی بخشی از سشیتم کنترل هوشمند را تشکیل می دهند. همه این اجزا توسط نرم افزار برنامه ریزی و کنترل می شوند و به این ترتیب شما می توانید به صورت دقیق شرایط محیط داخلی گلخانه را تنظیم کنید و محصولاتی باکیفیت برداشت کنید.
مزایای استفاده از سیستم کنترل هوشمند برای گلخانه
می توانید هم از سیستم آبیاری از سقف و هم آبیاری در نزدیکی ریشه بهره مند شوید.
زمانی که با یک سیستم هوشمند گیاهان خود را پرورش می دهید به شدت در میزان نیروی انسانی صرفه جویی می کنید و همه کارها برایتان آسان تر خواهد بود. از طرفی، هیچ گونه خطای انسانی رخ نمی دهد تا روی محصولاتتان تأثیر نامطلوبی بگذارد.
سنسورها تشخیص می دهند که گیاهان به چه مقدار آب و کود احتیاج دارند و به همان میزان کود و آب در اختیار آن ها قرار می گیرد. به این ترتیب هم نیاز گیاهان کامل و به موقع برطرف می شود و هم در مصرف آب صرفه جویی می شود.
باغداران می توانند با در نظر گرفتن شرایط جوی بیرون از گلخانه تنظیمات سیستم هوشمند را تغییر دهند و دیگر بابت شرایط جوی نامناسب نگرانی نداشته باشند زیرا همواره شرایط داخل گلخانه مطلوب خواهد بود.
به دلیل این که سیستم هوشمند تمام نیازهای گیاهان را به موقع و به اندازه برطرف می کند محصولات باکیفیت تر خواهند بود و گلخانه بازدهی بیشتری خواهد داشت.
سیستم کنترل اقلیم گلخانه به دلیل نظارت دائمی بر گیاهان، از فعال شدن آفت ها و به وجود آمدن بیماری های ناشی از شرایط محیطی نامطلوب جلوگیری می کند.